دیه شکستگی دنده ها ، دنده نام دوازده جفت استخوان در طرفین قفسه سینه است که از ستون مهره‌ها آغاز شده و به جز دو جفت دندهٔ انتهایی بقیه در قسمت قدام به جناغ مفصل می‌شوند (مستقیم یا غیر مستقیم).
تعداد ۱۲ جفت دنده در ساختار قفسه سینه شرکت دارند و قوسی شکل هستند. هر دنده دارای یک تنه‌است و دو انتهای قدامی و خلفی، دو سطح داخلی و خارجی و دو کنار فوقانی و تحتانی دارند. انتهای خلفی دنده‌ها با زواید عرضی مهره‌های پشتی و تنه مهره‌ها، مفصل می‌شود. انتهای قدامی در هفت زوج دنده اول به‌وسیله غضروف، مستقلاً به جناغ سینه متصل می‌شوند. این دنده‌ها را دنده‌های حقیقی (True ribs) گویند.
سه زوج دنده بعدی یعنی شماره‌های ۸ ، ۹ ، ۱۰ با کمک غضروف به دنده بالاتر متصل می‌شوند، لبه دنده‌ای (Costal margin) را تشکیل می‌دهند و دنده‌های کاذب شامل دنده‌های 11 و12(floating ribs) نامیده می‌شوند. دنده‌ها دارای یک انتهای خلفی شامل سر، گردن و تکمه و یک انتهای قدامی که با غضروف متصل شده و دارای یک سطح داخلی و یک سطح خارجی و یک کنار فوقانی و یک تحتانی است. در سطح داخلی هر دنده ناودانی(costal groove) برای عبور عروق و اعصاب بین دنده‌ای وجود دارد که در دنده‌های اول، یازدهم و دوازدهم، این ناودان وجود ندارد .
هر دنده دارای بخش های: سر، گردن، دکمه، زاویه و غضروف دنده‌ای است.
مبحث دوازدهم ـ ديه دنده و ترقوه
ماده 653- ديه شكستن هريك از دنده‌هاي محيط به قلب كه از آن حفاظت مي‌كند، يك‌چهلم ديه كامل و ديه شكستن هريك از دنده‌هاي ديگر، يك‌صدم ديه كامل مي‌باشد.
تبصره – كندن دنده موجب ارش است.
ماده 654- ديه موضحه هريك از دنده‌ها، يك‌چهارم ديه شكستن آن، ديه ترك خوردن هريك از دنده‌هاي محيط به قلب، يك‌هشتادم ديه كامل، و ديه دررفتگي آن، هفت‌ونيم هزارم ديه كامل است. ديه ترك خوردن هريك از دنده‌هاي ديگر هفت‌هزارم ديه كامل و ديه دررفتگي آنها پنج‌هزارم ديه كامل است.
ماده 655- قطع و از بين بردن دو استخوان ترقوه، موجب ديه كامل و هر كدام از آنها، موجب نصف ديه كامل است.
ماده 656- شكستن هريك از استخوان‌هاي ترقوه درصورتي كه بدون عيب درمان شود، موجب چهار درصد ديه كامل و در صورتي كه درمان نشود و يا با عيب درمان شود، موجب نصف ديه كامل است.
ماده 657- ديه ترك خوردن هريك از استخوان‌هاي ترقوه، سي‌ودو هزارم، ديه موضحه آن، بيست و پنج‌هزارم، ديه دررفتگي آن، بيست‌هزارم و ديه سوراخ شدن آن، ده‌هزارم ديه كامل است.
توضیحات و مسائل فقهی
درکتاب چهارم قانون مجازات اسلامي (ديه دنده) اظهاركرد: مستند شرعي ديه موضوع اين ماده روايتي است که در کتاب ظريف از حضرت علي (ع) آمده است اگر دنده هايي که قلب را پوشانده‌اند شکسته شوند، ديه هر دنده 25 دينار است و شکاف آن، 12و نصف دينار ديه دارد و ديه جابه جا شدن استخوان آن هم هفت و نيم دينار است.
ديه موضحه آن يک چهارم ديه شکستن آن است و سوراخ کردن آن هم همين ديه را دارد شکستن هر يک از دنده‌هايي که محيط بر قلب نيستند10 دينار ديه دارد و ديه شکاف آن هفت دينار است و ديه جابه جا شدن آن (استخوان) پنج دينار و ديه موضحه آن و سوراخ کردن آن 2.5 دينار است.
در اين روايت ميان دنده‌هاي پوشاننده قلب و غير آنها تفاوت گذاشته شده است و دليلش آن است که دنده‌هاي محافظ قلب منفعت بيشتري دارند و شکستن آن خسارت بيشتري را به بار مي‌آورد بنابراين ديه اين دنده‌ها بيشتر از ديه ساير دنده هاست. دیه شکستگی دنده ها
براي شکستگي يک دنده بدون تغيير شکل يا عارضه عضوي، دو تا سه درصد (براي هر دنده) نقص عضو تعيين مي شود و شکستگي دنده ها با تغيير شکل آشکار و ضايعات عضوي 30 تا 50 درصد نقص عضو دارد.
اگر شکستگي دنده ها به قلب هم آسيب برساند و موجب آسيب پريکارد و عضله قلب شود چنانچه قابل التيام باشد پنج تا 20 درصد و اگر عارضه‌اي برجا گذارد 20 تا 80 درصد و اگر موجب نارسايي قلب شود 10 تا 100 درصد و اگر موجب پارگي دريچه قلب شود 50 تا 100 درصد نقص عضو دارد.
